Angelo Wouters
In 2023 werd Luitenant-kolonel Angelo Wouters namens de Koninklijke Marechaussee op verzoek van het Internationaal Strafhof (ICC) uitgezonden op een door hem geleide missie naar Oekraïne om onderzoek te doen naar mogelijke oorlogsmisdaden in de Oekraïne Oorlog.
Onderzoek in mortuarium
Bij aankomst in Oekraïne had Angelo (foto rechts) direct door dat het een zware missie zou worden.
Een onderdeel van de opdracht die hij niet zal vergeten, was het onderzoek in een mortuarium. “Daar zijn ongeveer vijftig lichamen teruggebracht die al maanden in een massagraf lagen. De lichamen lagen in de kelder van een mortuarium, waar de omstandigheden pittig waren. Je stapt ‘s ochtends in de lijkengeur de kelder in en loopt door lijkvocht dat centimeters hoog staat. Bij het openen van een zak tref je maden aan. De geur van rottend vlees en lichaamsdelen van mensen bekruipt je. Dan moet je puzzelen met lichamen, voeten en hoofden die je in de zakken aantreft,” vertelt hij in de podcast ‘Mee Op Missie’
Dagelijks gesneuvelden
Doordat de oorlog voortwoedde, werd het team dagelijks geconfronteerd met de vele gesneuvelden. “Er kwam iedere dag een matgroen busje aangereden. Van daaruit werden de overleden jonge mannen en vrouwen de kelder in gebracht en opgestapeld. Hun kleren werden uitgetrokken, omdat die opnieuw nodig waren aan het front. De volgende dag zag je rouwende geliefden die afscheid kwamen nemen van hun dierbaren.”
20 graven in een Oekraïens bos
Het opsporingsteam maakte lange dagen en legde grote afstanden af door de platgeschoten dorpen van Oekraïne. Angelo zag de loopgraven en de effecten van de Russische agressie, zoals hij niet eerder bij een andere missie had gezien. “Als je een paar dagen op die routes rijdt, zie je opgeblazen auto’s die in de berm op mijnen zijn gereden. Dan rijd je voor je gevoel op het randje van de dood.”
Grote dankbaarheid Oekraïners
Onderweg merkte Angelo de grote dankbaarheid van het Oekraïense volk voor hun aanwezigheid en pogingen om het verschil te maken. Hoewel de bevolking vaak helemaal niets had, ontvingen ze Angelo’s team met open armen. Om iets terug te doen, brachten ze kleding en eten naar de Oekraïners, die vaak in slechte omstandigheden leefden. Eén van de dorpen lag zodanig in puin dat het de bevolking vanwege het explosiegevaar niet lukte om een lichaam te bergen.
Documentaire
In de mini-documentaire, die hiernaast is te bekijken, vertelt Angelo hierover: “De geur van het mortuarium zat ons nog vers in het geheugen. Daardoor roken we waar het verrotte vlees lag. We zijn voorzichtig gaan graven met de Oekraïense autoriteiten, waardoor het gelukt is om het lichaam te bergen en terug te geven aan de familie. Dat verschil maken is heel veel waard.”
Bron:
Met dank aan:
- Angelo Wouters
- Projectteam Nederlandse Veteranendag