Jacob Haasnoot

Jacob Haasnoot en zijn anderhalf jaar jongere broer Cornelis waren bemanningsleden van de koopvaardij, toen begin juni 1940 alle Nederlandse koopvaardijschepen buiten bezet gebied met hun bemanning werden toegevoegd aan de geallieerde krijgsmacht ter zee.

Mr. Jacob (Jaap) Haasnoot, de zoon van Cornelis Haasnoot, schreef het boek ‘Lammeren onder wolven - Varen op leven en dood in WO II’ over wat zijn vader en zijn oom Jacob (foto rechts) op zee meemaakten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarin ook het aangrijpende verhaal van het bombardement op Jacobs schip de Poelau Bras en de daarna volgende dagen in angst aan boord van een lek geschoten reddingsloep.

6 maart 1942

Mr. Haasnoot: "De Poelau Bras verliet op 6 maart 1942 in het duister van de nacht de Wijnkoopsbaai (tegenwoordig Pelabuhan Ratu-red.) in de zuidpunt van West Java en begaf zich zo snel als de motor wilde lopen naar open water, een verscheurd Java achter zich latend. Het draaide maar om één ding: binnen de korst mogelijke tijd buiten de actieradius van de Japanse vliegtuigen in veilige wateren zien te komen".

Bombardement

"De volgende dag rond 11.00 uur in de ochtend klonken lange door merg en been gaande stoten uit de scheepshoorn van de Poelau Bras (foto rechts). Aan de horizon doemde een tiental bommenwerpers op. In slagorde vlogen ze aan om het schip in duikvlucht aan te vallen", aldus Mr. Haasnoot: "De eerste bommen misten of kwamen vlag naast het schip in zee terecht. Uit de golven spoten hoge fonteinen op. Horen en zien verging, vooral bij het inslaan van de bommen die erop volgden. Na het afwerpen van een bom en het mitrailleren van de dekken trokken de vliegtuigen jankend uit hun duikvlucht op".

Veel doden

Mr. Haasnoot vervolgt: "Rondom zich zag mijn oom Jacob weerloze mannen en vrouwen sterven. Hij sleepte gewonden weg en probeerde lotgenoten dekking te laten zoeken voor de inslaande kogels. Maar de meesten bleven wezenloos voor zich uit staren. Door bovenop ze te gaan liggen beschermden mannen hun dierbaren als menselijk schild. De dekken lagen bezaaid met doden".

Voltreffer

Na een voltreffer midscheeps was de Poelau Bras snel zinkend. Velen sprongen overboord om hun leven te redden. Ook oom Jacob. Mr. Haasnoot: "Jacob lag nog steeds bij het zinkende schip toen uit de zuiging ervan een sloep vol mensen opdook. Als gekken trokken mannen aan de riemen. Onmiddellijk riep hij om hulp. Hij zag armen zwaaien en wijzen. Stemmen probeerden hem iets duidelijk te maken, maar waren onverstaanbaar. Plots ontdekte hij een lijn achter de sloep en daarmee wist hij in de sloep te komen" .

4 dagen en nachten op zee

De drenkelingen in de sloep zouden vier dagen op de Indische Oceaan ronddrijven. Ze hadden honger en dorst. Er stond een zware zee met hoge golven en ze kwamen ook nog terecht in hevige onweersbuien. Door de zeestroming waren ze richting land gedreven. Dat bleek de kust van Zuid-Sumatra te zijn.
Wat er toen gebeurde, beschrijft Mr. Haasnoot alsvolgt in zijn boek: "Iedereen was nu door het dolle heen. Het ging zo tekeer dat de sloep dreigde te kapseizen. Buiten dat had de commandant er de handen vol aan om te voorkomen dat de sloep ging snijden en dwars op een golf zou komen, waardoor omslaan onvermijdelijk zou zijn. Met nog een meter of dertig te gaan was niemand meer te houden en sprongen de meesten overboord om naar het strand te zwemmen of te waden. Jacob was een van de eersten".

Geredde schipbrukelingen

"Jacobs sloep (Foto rechts-boven: de sloep na de landing op Sumatra) bereikte met 57 schipbreukelingen als eerste Zuid-Sumatra op 11 maart 1942. Een tweede eveneens lekke sloep met 33 overlevenden landde de dag daarop bij de vuurtoren van Belimbing op de uiterste zuidpunt van Sumatra. Ten slotte liep nog weer een dag later de laatste sloep met 26 drenkelingen ook de aan de uiterste zuidpunt van Sumatra gelegen Semangbaai binnen", aldus Mr. Jacob Haasnoot in zijn boek, dat hij 79 jaar na de oorlog schreef.

Door op de oranje button hierboven te klikken, kunt u meer lezen over wat Jacob Haasnoot ondermeer op zee meemaakte na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.