Tanja Wolterbeek

Tanja Wolterbeek is een dochter van een NSB-er, die ook voor de Sicherheitsdienst werkte. In de documentaire 'Een onwaarschijnlijke vriendschap' vertelt ze haar verhaal samen met Miel Andriesse, die als joodse jongen de enige van zijn familie is die de Holocaust overleefde. Tanja en Miel zijn vrienden geworden en geven samen lessen op scholen, waarin zij hun verhaal vertellen

De vader van Tanja is lid van de NSB en jaagt tijdens de Duitse bezetting fanatiek op Joden. 
baby Tanja (foto rechts) is geboren in 1945 in het interneringskamp Vught, waar na de oorlog NSB-ers werden opgesloten in afwachting van hun berechting. Haar vader en moeder zaten beiden vast in het interneringskamp. Tanja, haar zusje en haar twee broertjes worden in pleeggezinnen geplaatst. Als Tanja 7 jaar is, worden ze herenigd met hun biologische ouders.
Met haar vader heeft ze een slechte relatie, omdat hij erg streng voor haar was.

Foto rechts: Tanja (het kind met krullen) in het pleeggezin

Buitengesloten

Als kind van een NSB-ers werd Tanja vaak buitengesloten. Zo mocht ze soms niet thuiskomen bij gezinnen van kinderen waarmee ze speelde.
Tanja werd op school door andere kinderen uitgescholden en gepest, soms zelfs aan haar haren getrokken en ze maakte mee, dat ze je onderweg naar huis lieten struikelen onder het roepen dat ze een kind van een NSB-er is.
In een artikel in het Nederlands Dagblad vertelt Tanja over haar jeugd: " Pas toen ik elf jaar was en we op school de oorlog behandelden, begreep ik wat ze bedoelden. Natuurlijk had ik eerder al wel iets in de gaten. Toen ik in september 1952 de lichtjesroute in Eindhoven wilde bekijken, ter gelegenheid van de bevrijding, zei mijn moeder: nee, dat is niet voor ons".
’‘Op zeventienjarige leeftijd had ik een sollicitatiegesprek met de directrice van een ziekenhuis in Amsterdam. Op tafel lag een formulier waarop stond dat mijn vader lid was geweest van de NSB. Ik denk dat een van mijn referenties het had gezegd. Ik werd aangenomen, maar ik had wel het gevoel dat mijn vader altijd als een schaduw met me zou meegaan".
"Ik heb er al vroeg voor gekozen eerlijk te zijn over mijn vader als ik iemand ontmoette. Toen ik een vriend kreeg in 1965 en we bij zijn ouders op bezoek gingen, wisten zij er al van. Ze zeiden: 'Daar hebben wij niets mee te maken, dat is voor ons niet belangrijk.' Dat was een hele opsteker.
Lang dacht ik dat ik besmet was, medeschuldig. Onbewust maak je je dat eigen. Pas na veel therapie ging dat eruit", aldus Tanja.

Mijn vader werkte voor de Duitsers

Over haar vader vertelt Tanja in het artikel ondermeer: "Mijn vader was postzegelhandelaar toen mijn moeder hem leerde kennen. Hij runde een vestiging in Eindhoven. Toen die zaak werd opgeheven, is hij gaan werken op vliegveld Soesterberg".
"Vanaf dat moment, in 1940, werkte hij dus voor de Duitsers. Later heeft hij op vliegveld Welschap in Eindhoven gewerkt en daarna werd hij een manusje-van-alles bij de Sicherheitsdienst. Hij was chauffeur en was aanwezig bij de arrestatie van Joden. Zo staat het in zijn dossier. Maar volgens getuigen was hij een bikkelharde man, die ook zelf Joden ophaalde en zelfs in zijn vrije tijd er alles aan deed om ze te arresteren", aldus Tanja.
"Ik heb me natuurlijk afgevraagd waarom hij in 1933 al lid werd van de NSB en later voor de Sicherheitsdienst ging werken. De enige reden die ik later in zijn dossier kon lezen, was dat het goed verdiende. Toen hij op 18 september 1944 werd gearresteerd – de dag waarop Eindhoven is bevrijd – had hij vijfhonderd gulden contant geld in zijn portemonnee.
Mijn vader kreeg twaalf jaar, maar is eind 1951 vervroegd vrijgelaten, waarschijnlijk omdat hij leverkanker had".

Steeds somberder

Tot haar 40e jaar ging het goed met Tanja. Maar daarna werd ze steeds somberder. Haar verleden van haar jeugd speelde op. Ze zocht hulp, ging in therapie en sloot zich aan bij een werkgroep van kinderen van NSB-ers. En dat hielp. Ze ging beseffen, dat niet zij schuldig was aan wat haar ouders tijdens de oorlog gedaan hadden, maar dat dit bij haar ouders zelf ligt. Ze besloot dat ook aan schoolkinderen te gaan vertellen en ging gastlessen geven op scholen.

Vriendschap Miel Andriese

Bij de gastlessen organisatie ontmoette zij Miel Andriesse (foto rechts: Tanja en Miel). Hij gaf als enige overlevende van zijn  Joodse ouders die in de Houlecaust vermoord zijn, ook gastlessen op scholen. En zo ontmoetten ze elkaar en raakten ze bevriend. En nu geven ze regelmatig samen gastlessen. En vertellen ze hun beider verhaal samen in de documentaire 'Een onwaarschijnlijke vriendschap'.

Het oorlogsverhaal van Miel Andriesse is hier >> te lezen