Hendrik van Laar
Het oorlogsverhaal over Hendrik van Laar, geschreven door zijn neef Henk. Henk van Laar is vernoemd naar zijn oom Hendrik, die tijdens de oorlog vermist raakte. Henk heeft vanaf 1988 geprobeerd te achterhalen wat er met zijn oom Hendrik gebeurd is, en zijn bevindingen op schrift gesteld. Dit zijn de hoofdlijnen van zijn speurtocht naar zijn spoorloze oom Hendrik. Henk schrijft:
“Mijn oom Hendrik van Laar (foto boven) is geboren op 5 juli 1923 te Ruinen. Hendrik was de zoon van Egbert van Laar en Hendrikje Remken. Hij werd in de oorlog op basis van de verplichte tewerkstelling (Arbeitseinsatz-red.) van de Duitsers naar Dortmund gestuurd. Na de oorlog keerde hij niet terug en er kwamen geen officiële berichten wat er met hem was gebeurd".
Neef Henk van Laar
"Als oudste zoon -geboren in 1947- van Jan van Laar en Berendina Zwiers, ben ik -Henk van Laar- opgegroeid in het buurtschap Armweide (gelegen ten westen van Ruinen-red.). Wij woonden daar met mijn grootouders (foto rechts: oma Van Laar met dochter Griet op Armweide).
Als kind had ik een goed contact met opoe (oma) Van Laar. Zij liet mij af en toe spullen zien van haar zoon Hendrik van Laar, die na de oorlog waren teruggekomen. Zij vertelde over haar zoon en zijn vermissing. Zij vertelde mij dat Hendrik bij de bevrijding van Duitsland gewond geraakt zou zijn en door de geallieerden was meegenomen naar Parijs. Daar was hij overleden en begraven, aldus mijn oma", vertelt haar kleinkind Henk, die vervolgt:
Televisieprogramma
"In 1988 zag ik op de televisie een programma over vermiste personen uit de Vietnamoorlog, waarin mensen vertelden over hun zoektochten naar deze vermisten. Hun verhalen toonden gelijkenis met de vermissing van mijn oom. Ik ben op zoek gegaan en kwam tot een verrassende ontdekking".
Radio-oproep
"Navraag bij mijn ouders leerde mij dat na de oorlog via de radio een oproep is gedaan om gegevens te verzamelen over de vermiste Hendrik van Laar. Iemand uit Rotterdam reageerde. Deze persoon is in Ruinen geweest en heeft aan mijn familie verteld dat mijn oom in Parijs is overleden op 20 juni 1945."
"Allereerst heb ik geprobeerd de persoon uit Rotterdam te vinden. Ik deed navraag bij de gemeente Rotterdam en daaruit kwam, dat deze persoon in 1975 was overleden. Hier vond ik verder dus geen aanknopingspunt", aldus Henk van Laar.
Identiteitsplaatje en lege koffer
"Verder wist ik van mijn vader dat hij met nog iemand naar het Rode Kruis in Den Haag is geweest, waar een ‘Medical Clearence Certificatie’ (foto rechts) lag waarop de overlijdensdatum en -plaats van mijn oom Hendrik stonden en een inventarislijstje van zijn aangetroffen bezittingen, te weten het identiteitsplaatje en de lege koffer van oom Hendrik. Deze werden aan mijn vader overhandigd"
Persoonskaart
"De gemeente Ruinen beschikte alleen nog over de persoonskaart van Hendrik van Laar. De kaart vermeldt alleen dat hij ‘met onbekende bestemming is vertrokken’. Hierna heb ik een brief geschreven aan het Rode Kruis, waarin ik melding maakte van de summiere gegevens over mijn oom die ik toen had".
Overleden
"Daarop kwam een reactie, waaruit bleek dat Hendrik van Laar van 31 juli 1943 tot 24 februari 1945 gewerkt heeft bij Jucho Brűckenbau te Dortmund. Verder werd vermeld dat hij omstreeks 20 juni 1945 was overleden in Parijs en was begraven op het kerkhof van Solers (foto rechts).
Voor het juiste graf werd ik verwezen naar de Oorlogsgravenstichting.
Daarop nam ik mij voor een bezoek te gaan brengen aan het graf van mijn oom in Parijs. Om erachter te komen wat de exacte locatie was van zijn graf, heb ik wel eerst per brief aan de Oorlogsgravenstichting gevraagd of zij dit mij konden vertellen. Dat was in september 1988", aldus Henk van Laar, die vervolgt:
Verrassing
"Het antwoord van de Oorlogsgravenstichting was verrassend: zij meldden mij dat mijn oom niet meer in Parijs lag, maar dat hij op 13 oktober 1947 -kort nadat ik geboren ben- is herbegraven op de Algemene begraafplaats Rusthof bij Leusden (vak 12, nr. 176.) Zie foto rechts.
Zij schreven ook dat de herbegraving van overheidswege heeft plaatsgevonden.
Mijn ouders hebben dit nooit geweten: de familie is hierover nooit ingelicht!
Ik heb nog geïnformeerd bij de Oorlogsgravenstichting hoe een en ander in zijn werk is gegaan. Na enig speurwerk van de stichting bleek dat op de registratiekaart van de begraafplaats stond, dat 'de familie onbekend' was. Men heeft kennelijk niet geprobeerd te achterhalen of er nog familie van mijn oom was, die ingelicht moest worden", aldus Henk van Laar.
Rouwproces
"Hoe anders had het rouwproces van mijn grootouders en mijn ouders kunnen zijn geweest als ze wèl geweten hadden, dat mijn oom Hendrik vanuit Parijs naar Nederland zou komen om hier herbegraven te worden. Dan zouden zij zeker gevraagd hebben of zijn laatste rustplaats thuis in Ruinen, waar hij vandaan kwam, kon zijn. En waar toen zijn vader, moeder, broer -mijn vader- en al zijn andere familie nog woonden...", aldus Henk van Laar over zijn oom Hendrik naar wie hij vernoemd is.
Epiloog
Henk van Laar: "Het opsporen van het graf van mijn oom heeft mij veel voldoening gegeven. Hoewel te laat, heeft er toch een afsluiting kunnen plaatsvinden van de trieste geschiedenis van een jonge man, die op 22 jarige leeftijd, onvrijwillig de oorlog werd ingetrokken en die, zonder dat iemand het wist, terugkeerde naar Nederland. Helaas niet naar Ruinen".