Marietje van Proosdij

In 1942 was Marietje van Proosdij 19 jaar en eerstejaars student Engels aan de Vrije Universiteit (VU). Professor Coops, hoogleraar scheikunde aan de VU -en onder die dekmantel leider van verzetsactiviteiten- vroeg aan Marietje of zij opdrachten voor het verzet zou willen uitvoeren. Hij vroeg dit als vriend van Marietjes vader, Mr. Cornelis van Proodsdij, die advocaat en procureur was in Amsterdam. Zodoende wist Prof. Coops dat de Van Proosdij's te vertrouwen waren. Marietje stemde toe.

Verzetsopdrachten

Vanaf dat moment bezocht Marietje (foto rechts) elke ochtend Prof. Coops om verzetsopdrachten te ontvangen. Voor elke opdracht leerde zij telefoonnummers en adressen uit het hoofd, want niets werd op papier gezet. Dat zou te gevaarlijk zijn als ze onverhoeds zou worden opgepakt door de Duitse bezetter en ze zo belangrijke informatie zouden kunnen bemachtigen over verzetsmensen, die dan ten dode zouden zijn opgeschreven.  
Met haar onschuldige uitstraling en uitstekende geheugen konden de opdrachten die Marietje kreeg, met succes worden uitgevoerd zonder dat het in de gaten liep bij de Duitse bezetter.

Steeds gevaarlijker

Maar gaandeweg de oorlog werd het ook voor Marietje steeds gevaarlijker uit het zicht van de Duitsers te blijven. Ze had daarom ook een nauwkeurig vervalst persoonsbewijs gekregen, dat niet van echt te onderscheiden was. Met een andere naam: Marianne van Poelgeest. 

Jacht op verzetsmensen

De Duitse geheime dienst in Nederland maakte volop jacht op verzetsmensen, omdat het steeds duidelijker voor ze werd, dat veel informatie van het verzet naar de geallieerden werd doorgespeeld. En de Duitsers ondervonden ook dat het Nederlandse verzet een steeds belangrijker rol kreeg bij de onderduik van Joden en anderen die door de Gestapo gezocht werden, zoals neergeschoten geallieerde piloten die uit handen van de Duitsers moesten blijven.

Opdracht in Urk

Bij een opdracht, die Marietje in Urk moest uitvoeren, lukt het haar maar net uit de handen van de Duitsers te blijven. In Urk moest ze contact leggen met de toenmalige burgemeester.
Dat lukte. Maar hij was niet erg mededeelzaam en zeker niet hulpvaardig. Het enige dat Marietje van hem te horen kreeg was: “Er is een Engels vliegtuig dat in de Noordoostpolder een noodlanding heeft gemaakt. De bemanning is niet gewond en zit in Urk, hier vlakbij. Ik wil ze zo gauw mogelijk kwijt”. Met deze boodschap ging Marietje, alias Marianne van Poelgeest, terug naar Prof. Coops in Amsterdam. Die vervolgens contact legde met Engeland. Hij kreeg te horen dat het verhaal van Marietje klopte en dat de piloten zo snel mogelijk weg moesten uit Urk.

Weer naar Urk

Marietje ging voor de tweede keer naar Urk om het te regelen. Ditmaal met een collega-student. Ze had die dag een blauwe jas aan. Ze vond de piloten op een zolder en zo kon een veilig heenkomen voor hen worden geregeld.
Maar tijdens dit tweede bezoek van Marietje aan Urk, dit keer met een collega-student- was er een aantal malen door hen een man met een hoed gesignaleerd. Ze kregen de indruk, dat ze gevolgd werden. En dat vertrouwden ze niet. Op de terugreis wisten ze de man met de hoed af te schudden, zodat ze weer veilig in Amsterdam terugkeerden.

Opsporingsbevel

Een paar dagen later bleek hun gevoel te kloppen: het verzet werd getipt, dat er op het politiebureau in Amsterdam een opsporingsbevel was opgehangen met de volgende tekst:
"Ieder die inlichtingen kan geven over een meisje met een blauwe jas,
die kunnen leiden tot haar aanhouding, krijgt een beloning van f 10.000".
Marietje ging daarna alleen nog maar naar buiten met andere kleren. Ze is nooit opgepakt door de Duitsers.
Het hele verhaal over Marietje in Urk is te lezen in de bijlage 'Lees Meer' onderaan deze pagina.

Na de oorlog

Marietje trouwde op 24 augustus 1945 met Andries Kuipers, de collega-student die haar eerder naar Urk had begeleid en een leidend persoon was geworden in de Albrecht-verzetsgroep. Vanaf toen heette ze Maria Kuipers-van Proosdij. Ze kregen 3 kinderen.
Ardy Kuipers is het middelste kind (rechts op de foto baby Ardy met haar moeder Marie).

Onderscheiding

In 1949 is Maria Kuipers-van Proosdij onderscheiden met het Kruis van Verdienste voor haar verzetswerk.
Het is bij een speciale plechtigheid aan haar uitgereikt door Prins Bernhard.

Maria Kuipers-van Proosdij is op 1 augustus 2002 overleden. Ze is 78 jaar geworden.

Opgenomen in collectie oorlogsverhalen  

In april 2024 vroeg Ardy Kuipers of haar moeders verhalen uit de Tweede Wereldoorlog op de website van de Stichting Oorlogsverhalen zouden kunnen worden gepubliceerd. Daaraan is graag gevolg gegeven, en wel ter gelegenheid van de 4-mei- herdenking-2024.
Voor de toekomst zal zo het moedige verzetswerk van Marietje van Proosdij voortleven in haar verhalen, die nu opgenomen en vindbaar zijn in de openbare en unieke digitale collectie van de Stichting Oorlogsverhalen.
Een collectie die voor een ieder gratis toegankelijk is en zal blijven: ook voor de generaties na ons.

ALLE VERHALEN VAN MARIETJE VAN PROOSDIJ

Marietjes dochter Ardy Kuipers heeft de verhalen van het verzetswerk van haar moeder nog net op tijd kunnen optekenen. Ardy (foto rechts): 
“De verhalen over het verzetswerk van mijn moeder zijn aangrijpend. Ze vertelde een enkele keer wel iets, maar het werd nooit een compleet verhaal. Tegen het einde van haar leven vroeg ik haar expliciet om op te schrijven wat ze had meegemaakt, ook omdat ik merkte dat ze er last van had en hoopte dat het haar zou verlichten om het op te schrijven.
Ze begon daar vol goede moed aan. Maar ze begon steeds opnieuw aan hetzelfde verhaal, waarbij na een tijdje haar handschrift beveriger werd en tenslotte zo onduidelijk dat het niet meer leesbaar was.
Daarom heb ik haar uiteindelijk intensief bevraagd en haar verhalen voor haar opgeschreven en vervolgens mocht zij corrigeren. Er waren niet veel correcties nodig maar wat ik opmerkelijk vond is dat ik de teksten terugkreeg met alle namen doorgestreept. Het lezen had haar teruggebracht naar de (oorlogs)situatie waarin het noemen van namen een kwestie van leven en dood kon zijn", aldus Ardy Kuipers.


De door Ardy op schrift gestelde verzetsverhalen van haar moeder
zijn te lezen door hierboven op de oranje button te klikken.