Arie de Waal
Arie de Waal, Klaas Snel en Jakob Brands waren verzetsmensen in het Noord-Hollandse Huizen. Ze hadden een plan bedacht om te voorkomen dat de Duitsers bij hun naderende terugtocht de Phohi Radiozenders in Huizen zouden opblazen. Ze werden verraden en gepakt door de Duitse bezetter. Ze zijn gefusilleerd op 28 september 1944.
Klaas Snel Arie de Waal Jakob Brands
Arie de Waal
Arie de Waal werd geboren op 4 juli 1917 in Wijk en Aalburg, waar hij ook zijn verloofde leerde kennen. Arie de Waal werd politieman. Toen hij als jongeman naar Huizen kwam, betrok hij samen met zijn collega-agent Mouthaan een bovenkamer bij Toon Teuwissen, eigenaar van de winkel van kruidenier Hoogvorst op de hoek van de Lindenlaan en de Kerkstraat in Huizen. Arie’s stiefvader was boerenarbeider in Wijk en Aalburg en verdiende een schamele boterham. Met zijn salaris ondersteunde Arie de Waal zijn stiefouders, waardoor zij wat meer financiële armslag kregen. Arie’s werk en zijn hart lagen bij de politie. Op 1 december 1940 werd hij in Huizen benoemd tot gemeente-veldwachter in tijdelijke dienst. Een aanstelling die twee jaar later werd omgezet in een vast dienstverband.
Geheime bespreking
Bij een geheime bespreking in de Timmerfabiek ’De Zuid’ in Huizen van de 39-jarige timmerman Klaas Snel smeedde politieman Arie de Waal, Klaas Snel en Jakob Brands een plan om te voorkomen dat de Duitsers de Phohi-zenders (foto rechts) bij hun eventuele terugtrekking zouden opblazen met springstoffen die de Duistsers aan de zendermasten hadden bevestigd . De timmerfabriek, waar het plan werd beraamd om de springstoffen ongezien te verwijderen en te vervangen door nep-springstoffen, stond vlak bij het Phohi-zenderpark en bood zo een goed zicht op het aflossen van de Duitse wachten. Dat was belangrijk voor de drie verzetsmannen, waardoor ze nauwkeurig het tijdstip konden bepalen waarop ze hun plannen uit moesten voeren. Helaas is het nooit zover gekomen. Verraad bracht de bezetter op de hoogte van hun voorgenomen actie, wat het drietal met hun leven moest bekopen.
Arrestatie
Op 27 september 1944 gebeurde waar zijn omgeving al zo lang bang voor was geweest. De Duitse SS verscheen op het politiebureau aan de toenmalige Parkstraat en wilde Arie de Waal arresteren. Maar Arie liet zich niet zomaar vangen en vluchtte door de gemeente-kwekerij richting Ceintuurbaan. Precies tegenover Parkstraat nummer 11 werd hij door de Duitsers gearresteerd, waarbij zijn diensttas en zijn pistool werden afgenomen
Gefusilleerd
Klaas Snel, Arie de Waal en Jakob Brands zijn op 28 september 1944 om 9 uur 's ochtends door de Duitsers gefusilleerd in de nabijheid van de toenmalige steenfabriek die lag tussen Huizen en Blaricum.
Op de plek van de executie (foto rechts) is onder een boom een herinneringskruis geplaatst met de namen van de verzetsmensen. Op de plaquette staat de volgende tekst:
"Hier ter plaatse werden op 28 september 1944
des morgens om 9 uur
door de Duitschers doodgeschoten:
Jacob Brands
Klaas Snel
Arie de Waal
Zij vielen voor hun Vaderland"
Bijzondere reactie
Na de publicatie van het verhaal van deze drie verzetsmensen, ontving de Stichting Oorlogsverhalen een bijzondere reactie. Deze is geschreven door Roelie van der Roest. Haar vader was waarschijnlijk de laatste die Arie de Waal gesproken heeft. Roelie schrijft:
" Onze vader, Piet van der Roest (foto rechts), werd begin 1940 aangesteld als eerste geüniformeerde grafdelver van Huizen. Huizen had toen nog maar één begraafplaats.
Na de oorlog vertelde hij ons, zijn drie kinderen, zijn verhaal over wat er gebeurde op 28 september 1944".
Verhaal Piet van der Roest
Dit was het verhaal van Piet van der Roest, zoals hij het aan zijn kinderen heeft verteld:
"Naast de begraafplaats was de gemeentekwekerij. Schuin achter die beide terreinen was het politiebureau en het Gemeentehuis. Om niet steeds via de hoofdingang van de begraafplaats te moeten omlopen via de hoofdingang aan de Ceintuurbaan naar Gemeentehuis en politiebureau was er een vrijwel onzichtbare doorgang in de heg gemaakt. Zowel aan de achterzijde alsook aan de zijkant van de begraafplaats. Zo was je van weerskanten snel bij wie je wezen wilde."
Vader spreekt Arie de Waal
Roelie van der Roest vervolgt haar reactie met: "Op 28 september 1944 sprak Arie de Waal op de begraafplaats met onze vader. Hij verliet de begraafplaats door de heg en via de gemeentekwekerij. Daar werd hij door de Duitsers opgepakt op de straat die nu Arie de Waalstraat heet. De beide andere verzetsmensen, Jakob Brands en Klaas Snel, werden elders aangehouden. Alle drie de mannen zijn gefusilleerd. Hun lichaam werd voor het politiebureau neergelegd om weg gebracht te worden en anoniem te worden begraven".
Begraafplaats
"Onze vader heeft samen met politie-adjudant Hof en nog een andere politieman in de nacht de lichamen en naar de begraafplaats gebracht en daar zo snel als mogelijk begraven in de bosrand. De naam van de tweede politieman is ons ontgaan. Misschien weet één van de lezers zijn naam", aldus zijn dochter Roelie in haar reactie.
De drie verzetsmensen hebben hun laatste rustplaats gevonden op de Oude Begraafplaats aan het Prins Bernhardplein 1 in Huizen (foto rechts).
Artikel Huizer Courant
In de Huizer Courant van 2 mei 2002 heeft een artikel gestaan over Arie de Waal, waarin meer informatie te vinden is over de verzetsdaden van Arie de Waal. Klik op de oranje button (rechts) om het artikel te lezen.