Bernardus den Breejen
Bernardus van Breejen (geboren op 27 augustus 1903 te Amsterdam) was een van de 659 mannen die bij de razzia in Putten door de Duitse bezetter werd opgepakt en via Kamp Amersfoort in het Duitse concentratiekamp Neuengamme gevangen werd gezet.
Den Breejen was geen Puttenaar, maar Amsterdammer. Zijn vrouw Alida Jacoba Klasina Klaassen was met hun twee kinderen naar Putten gevlucht. Bernardus, die als bode bij de Burgelijke Stand in Amsterdam werkte, ging elk weekend naar Putten om zijn vrouw en kinderen te zien. En dat werd hem fataal toen hij op zondag 1 oktober 1944 bij de razzia in Putten werd gearresteerd. Onder de gearresteerde niet-Puttenaren bevonden zich nog 11 Amsterdammers.
Amersfoort
Den Breejen werd op maandag 2 oktober samen met 658 mannen en jongens in de leeftijd van zeventien tot vijftig jaar op transport gesteld naar het doorgangskamp Amersfoort. Een klein aantal (58) werd in Amersfoort vrijgelaten, maar het overgrote deel (601) werd per trein overgebracht naar het concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg. Onderweg wisten nog 13 mannen te ontsnappen door uit de trein te springen.
Neuengamme
Na een reis van drie dagen werden op 14 oktober 1944 in totaal 589 arrestanten van de Razzia Putten in Neuengamme opgesloten. De gevangenen moesten alle persoonlijke eigendommen afgeven. Ze werden geregistreerd en kregen een nummer. Hun eigen kleren moesten ze inleveren voor kampkleding. Daarna werden de meesten naar buitenkampen van KZ Neuengamme overgebracht. Daar moesten de gevangenen in weer en wind en in te dunne kampkleding, tankgrachten graven. Ze stonden soms tot hun knieën in het grondwater. De combinatie van heel zwaar werk, te weinig voedsel en veelvuldige mishandelingen was de oorzaak dat velen het niet volhielden en aan uitputting stierven.
Wöbbelin
Bernardus den Breejen werd tewerk gesteld in de kampen Wedel, Husum en Ladelund en van eind december 1944 tot eind maart 1945 in het kamp Lerbec. Dit kamp werd ontruimd en via Fallersleben kwam Den Breejen op 13 april 1945 in het concentratiekamp Wöbbelin terecht.
Drie dagen na aankomst is hij daar overleden: vlak voor de bevrijding van het kamp door Amerikaanse troepen 17 dagen later. Waar Bernardus den Breejen is begraven is onbekend.
Gedenkplaats Wöbbelin
Na de oorlog werd op de plek waar het kamp Wöbbelin stond een gedenkplaats opgericht. Het is een pad met opgebroken straatklinkers. Op iedere klinker staat een naam van een gevangene. Ook de naam van Bernardus den Breejen staat op een herdenkingsklinker.
Archief
In het archief van de Internationale Suchdienst in het Duitse Bad Arolsen zijn van Bernardus den Breejen slechts een zakhorloge, enkele munten en een portefeuille teruggevonden. In de portefeuille zitten zes dunne papiertjes, waarop Bernardus korte aantekeningen heeft gemaakt van zijn eerste dagen in Kamp Amersfoort.