Dé Kruit­­bosch

Van het oorlogs­ver­haal over Dé Kruit­­bosch is door Pia Media voor de Oorlogs­graven­­stichting een video gemaakt. Daarin komt onder andere zijn verloofde Menke Akkerman aan het woord.

Dirk, ofwel Dé Kruitbosch is op 9 april 1945 op 24 jarige leeftijd door de Duitse bezetters gefusilleerd. Met groot machtsvertoon wordt in mei 1940 de stad Groningen door de Duitsers ingenomen. Het hoofdkwartier van de Sicherheids Dienst, de SD, wordt gevestigd in het Scholtenhuis. In het bezette Groningen volgt Dé Kruitbosch de opleiding Waterbouw. Als jong student sluit hij zich aan bij het verzet.

Opgepakt in Winschoten

Op een feestje in de zomer van ‘44 ontmoet Dé Menke Akkerman (foto rechts). Het is liefde op het eerste gezicht. Dé is inmiddels verhuisd naar Winschoten. Hij heeft een kamer in de villa van Mevrouw Zwart aan de Bosschsingel. Van hier uit doet Dé verzetswerk voor de groep Marx, die inlichtingen voor de geallieerden verzameld. Hij tekent handmatig landkaarten van Oost Groningen waarop de Duitse stellingen en verbindingen staan.
Dé is in het bezit van een doktersverklaring dat hij zou lijden aan tuberculose. Het lijkt erop dat hij zich daarmee meer vrijheid kan veroorloven. Maar niets is minder waar. Op een zondagochtend in het voorjaar van 1945 wordt hij in de villa van mevrouw Zwart in Winschoten opgepakt.

Huis van Bewaring Groningen

Kruitbosch wordt overgebracht naar het Huis van Bewaring in Groningen. Menke is thuis bij haar ouders wachtend op Dé, die elk moment kan komen. Dé wordt voor verhoor overgebracht naar het Scholtenhuis waar de gevreesde SD zit. Menke wordt ontboden door SD-er Lehnhof, die de bijnaam ‘beul van Groningen’ heeft. Hij laat haar foto’s zien van verzetsmensen, die hij zoekt. Als ze zegt wie het zijn, dan wil hij Dé wel vrijlaten…Ze zegt niets. Dé wordt niet vrijgelaten en blijft opgesloten in het Huis van Bewaring.

Gefusilleerd

Menke krijgt begin april 1945 te horen dat alle gevangen, dus ook Dé, zijn afgevoerd. Kort daarop hoort ze dat 8 mensen uit het verzet gefusilleerd zijn in de bossen bij Norg. Eén van hen is Dé Kruitbosch. Hij is uiteindelijk begraven op het Nederlands Ereveld in Loenen.

Na de oorlog

Vier jaar na de oorlog is Menke getrouwd met Arnold van der Mei, hij was ook onderduiker en heeft eveneens in de oorlog vastgezeten in de gevangenis.
Toen ze een zoon kregen, stelde Arnold aan Menke voor om hem naar Dé Kruithof te vernoemen. En zo geschiedde.
Dé van der Mei vergezelde later zijn moeder menigmaal als zij het graf van Dé Kruitbosch bezocht op het Nederlands Ereveld in Loenen (foto rechts Dirk (Dé) van der Mei en zijn moeder Menke) .

Menke is overleden op 25 juni 2023. Ze is 97 jaar geworden.