Henk Sonke

Henk Sonke overleefde als kind de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. Na de kamptijd kwam hij met zijn moeder en broertje en zusje terecht in Soerabaja. Daar overleefde Henk als 9 jarig jongetjes ternauwernood een pemoeda-hinderlaag tijdens het Gubeng-transport, waarmee Indische Nederlanders in veiligheid gebracht moesten worden voor opstandige Indonesische jongeren die onafhankelijkheid eisten.

Henk is de oudste van de drie kinderen van het gezin Sonke. Hij is geboren op 28 november 1936 in Paree op Oost-Java. Het jonge gezin woont en werkt daarna op diverse suikerriet plantages bij Kedirie op Oost-Java.In 1939 wordt Henk’s zusje Jacoba geboren. In 1942 zijn broertje Paul. Vlak daarna breekt in Nederlands-Indië de oorlog uit.

Jappenkamp

De kleine Henk, wordt met zijn moeder, broertje en zusje uiteindelijk geïnterneerd in Banjoe Biroe- Kamp 11 ., bij Semarang op Midden-Java. Daar werden 2440 vrouwen en kinderen onder de 10 jaar opgesloten. De leefomstandigheden waren bar. Er heersten tropische ziekten en er was tekort aan voedsel. 104 gevangenen zouden het kamp niet overleven. Moeder Sonke en haar 3 kinderen zouden er 2 1/2 jaar verblijven.

Bersiap

De net uit het Jappenkamp bevrijde Henkje, zijn moeder, broertje en zusje hebben in Soerabaja onderdak gevonden. Maar door de bersiap-opstand zijn de Nederlanders in Soerabaja hun leven niet meer zeker. Engelse troepen proberen ze in veiligheid te brengen om aan de moordpartijen van de pemoeda’s te ontkomen.

Gubeng transport

Op zondag 28 oktober 1945 wordt een grote groep Nederlanders in de wijk Gubeng, die belegerd word door pemoeda’s, onder leiding van Brits-Indiase soldaten geëvacueerd naar veiliger plekken in Soerabaja.  In drie achtereenvolgende colonnes worden Nederlandse vrouwen en kinderen in legertrucks geëvacueerd. Het laatste konvooi rijdt in een hinderlaag en komt zwaar onder vuur te liggen van de pemoeda’s. Henk Sonke is één van de kinderen in een van de trucks.
De kleine Henk is door schampschoten gewond aan schouder en hoofd. Hij wordt gered door een strijder van de TKR, de Indonesische volksmilitie. Die brengt hem naar een gebouwtje in een nabijgelegen kampong.

Henk Sonke is overleden op 84 jarige leeftijd. Wij herdenken hem met eerbied.

De video met het oorlogsverhaal van Henks Sonke is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het vfonds (Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veternanenzorg) in het kader van het project 'De laatste ooggetuigenissen van (de gevolgen van) de Tweede Wereldoorlog' van de Stichting Oorlogsverhalen.