Jakob Brands
Jakob Brands, Klaas Snel en Arie de Waal waren verzetsmensen in het Noordhollandse Huizen. Ze hadden een plan bedacht om te voorkomen dat de Duitsers bij hun naderende terugtocht naar Duitsland de Phohi Radiozenders in Huizen zouden opblazen. Ze werden verraden en gepakt door de Duitse bezetter. Ze zijn gefusilleerd op 28 september 1944.
Klaas Snel Arie de Waal Jakob Brands
Jakob Brands
In de Huizer Courant heeft zijn zoon Bert al eerder gesproken over zijn vader Jakob Brands:
"Mijn vader Jakob is geboren op 11 maart 1915. Hij trouwde met Huibertje Westland en woonde met drie kinderen op de Beemsterboerstraat in Huizen waar hij een rijwielzaak had. Mijn broertje en ik sliepen in de oorlogsperiode in een tweepersoonsbed dat een drie-delig matras had".
Schuilplaats
Bert vervolgt: “Het is een paar keer voorgekomen dat we ’s avonds in halfslapende toestand uit bed werden getild. Dan werd het middelste gedeelte van het matras verwijderd, ging er een persoon op die open plek liggen, en werd daarna een en ander weer opgevuld. Het laken ging er overheen en wij konden weer in bed. We sliepen daarna gewoon verder. Naar mijn idee heeft ook Arie de Waal (de politieman die ook in het verzet zat - redactie), die wij goed kenden, wel eens onder ons in bed gelegen. Later begrepen we, dat ons bed een schuilplaats was, die bij razzia’s werd gebruikt", aldus zoon Bert Brands.
Geheime bespreking
Bij een geheime bespreking in de Timmerfabiek ’De Zuid’ in Huizen van de 39-jarige timmerman Klaas Snel, smeedde Jakob Brands, politieman Arie de Waal en Snel plannen om te voorkomen dat de Duitsers de Phohi-zenders (foto rechts) bij hun eventuele terugtrekking zouden opblazen met springstoffen die de Duitsers aan de zendermasten hadden bevestigd. De timmerfabriek waar het plan werd beraamd om de springstoffen ongezien te verwijderen en te vervangen door nep-springstoffen, stond vlak bij het Phohi-zenderpark en bood zo een goed zicht op het aflossen van de Duitse wachten. Dat was belangrijk voor de drie verzetsmannen, waardoor ze nauwkeurig het tijdstip konden bepalen waarop ze hun plannen uit moesten voeren. Helaas is het nooit zover gekomen. Verraad bracht de bezetter op de hoogte van hun voorgenomen actie, wat het drietal met hun leven moest bekopen.
Gefusilleerd
Klaas Snel, Arie de Waal en Jakob Brands zijn op 28 september 1944 om 9 uur 's ochtends door de Duitsers gefusilleerd met hun gezicht naar de zendmasten.
Op de plek van de executie (foto rechts) is onder een boom een herinneringskruis geplaatst met de namen van de verzetsmensen. Op de plaquette staat de volgende tekst:
"Hier ter plaatse werden op 28 september 1944
des morgens om 9 uur
door de Duitschers doodgeschoten:
Jacob Brands
Klaas Snel
Arie de Waal
Zij vielen voor hun Vaderland"
Begraven in Huizen
De lichamen van de drie mannen moesten op last van de Duitsers blijven liggen om verbrand te worden. Maar ’s nachts werden de stoffelijke resten door politie-collega’s van Arie de Waal weggehaald en begraven op de Oude Begraafplaats aan de Ceintuurbaan in Huizen (foto rechts).
Op het eenvoudige grafmonument staan hun namen. De voornaam van Brands is onjuist: er staat Jan in plaats van Jakob Brands.
Artikel Huizer Courant
In de Huizer Courant van 6 juni 2002 heeft een artikel gestaan over Jakob Brands, waarin zijn zoon Bert uitgebreid aan het woord komt. Klik op de oranje button (rechts) om het artikel te lezen