Henry van Adelsbergen
Henry van Adelsbergen was een Joodse man, die een van de slachtoffers was van het Duitse concentratiekamp Vaihingen/Wiesengrund, dat een bijkamp was van het concentratiekamp Natzweiler-Struthof. Hij werd in Amsterdam verraden door zijn bovenbuurvrouw Branca Simons en overgebracht naar kamp Westenbork.
Paul Beek heeft onderzoek gedaan naar wat er in de Tweede Wereldoorlog gebeurd met de op 27 mei 1907 in Uithoorn geboren Henry van Adelsbergen (foto rechts). Paul Beek schrijft ons hierover ondermeer:
" Henry was reiziger in "vleeschwaren" van beroep. Vanaf 30 Juni 1939 diende hij bij de Nederlandse Landmacht in het 2e Regiment Motorartillerie. Zijn eenheid was in de meidagen van 1940 betrokken bij het opblazen van een brug om de Duitse opmars te stuiten. Na de capitulatie moest Henry zich als krijgsgevangene melden, maar dat heeft hij niet gedaan".
Gearresteerd
Henry van Adelsbergen is getrouwd met de niet-joodse vrouw Johanna Francisca Sipermann (1902-1980). Zij was eigenaresse van het nu nog bestaande Hotel Sipermann in Amsterdam.
Paul Beek: "Met haar had hij een zoon en zij had een dochter uit een eerder huwelijk. Maar het huwelijk strandt: op 29 maart 1943 wordt de echtscheiding uitgesproken".
Op 29 april 1943 wordt Henry van Adelsbergen, zoals veel Joden, opgepakt door de Duitse bezetter. Op 4 Mei van dat jaar wordt Henry afgevoerd naar Kamp Westerbork. Hij komt daar terecht in barak 61. Daar wordt hij omdat hij nog steeds te boek staat als 'gemengd gehuwd' voor de keus gesteld: sterilisatie of deportatie.
Paul Beek: "Als hij zich laat steriliseren zal hij worden vrijgelaten en mag hij onder voorwaarden terug naar huis. Als hij zich niet onvruchtbaar laat maken, dan zal hij als Jood worden gedeporteerd naar een kamp in Duitsland."
Gedwongen sterilisatie
"Henry kiest voor het eerste en mag op 8 juni 1943 weer terug naar Amsterdam. Maar wel onder de voorwaarde dat hij zich periodiek moet melden bij de Sicherheitsdienst (SD). Op voorspraak van de SD-rechercheur Johan Out blijft hij op vrije voeten. Hij trekt in bij een niet-Joodse vrouw".
Verraad
In juli 1944 moet hij zich melden bij de Sicherheitsdienst (SD) van de Duitse bezetter. Eenmaal daar, wordt hij vastgehouden. Paul Beek: "Zijn bovenbuurvrouw Branca Simons heeft hem verraden en aangegeven. Zij heeft de SD verteld, dat Henry niet meer gemengd gehuwd is, omdat hij in maart 1943 gescheiden is van Johanna Sipermann. Daarmee is zijn 'sperre' -zijn vrijstelling- voor de SD komen te vervallen".
Henry Adelsbergen wordt door rechercheur Klaas Nap gearresteerd. Hij wordt voor de tweede keer gedeporteerd naar concentratiekamp Westerbork in Drenthe.
Naar Auschwitz
Op 3 september 1944 wordt Henry vanuit Westerbork op transport gesteld naar vernietigingskamp Auschwitz in het door Duitsland bezette Polen (foto rechts), waar hij twee dagen later aankomt.
Henry Adelsbergen wordt in Auschwitz niet, zoals de meeste Joden direct na aankomst naar de gaskamers overgebracht, maar wordt geselecteerd om er slavenarbeid te verrichten. Paul Beek : "Op zijn arm wordt in Auschwitz nummer 195293 getatoeëerd".
Op 28 oktober 1944, wordt hij verplaatst naar het Concentratiekamp Stutthof, ook in Polen. Een maand later wordt hij weer getransporteerd, dit keer naar Duitsland waar hij terecht komt in concentratiekamp Hailfinger-Tailfingen in Baden-Wüttenberg , waar hij op het nabij gelegen vliegveld Hailfingen te werk wordt gesteld.
Op 13 december 1944 komt Henry Adelsbergen terecht in concentratiekamp Vaihingen/Wiesengrund, een bijkamp van het concentratiekamp Natzweiler-Struthof.
"Op 4 maart 1945 om 3.35 uur sterft hij daar op bijna 38-jarige leeftijd. Hij verdwijnt anoniem in een massagraf " , aldus Paul Beek.
Kamp Vaihingen/Wiesengrund
Op Wikipedia is over Kamp Vaihingen/Wiesengrund ondermeer te lezen:
"Vanaf oktober 1944 is Kamp Vaihingen/Wiesengrund verbouwd tot SS-hospitaal. Zieke gevangenen uit kampen in de omgeving werden naar Vaihingen gebracht, maar werden daar nauwelijks verzorgd. Er werd toen ook een vijfde barak gebouwd. De gevangenen werden in andere kampen tewerkgesteld. De zieken hadden twintig verschillende nationaliteiten. Het eerste ziekentransport kwam op 10 november aan. Er zijn 25 transporten geweest, waarmee tussen november 1944 en maart 1945 in totaal 2.442 zeer zieke gevangenen naar Vaihingen brachten zijn vervoerd. In januari 1945 brak in het kamp tyfus uit waaraan velen overleden".