Loek Middel
Loek Middel is 96 jaar. Hij is geboren in 1925 in Tjimahi, een garnizoensstad bij Bandoeng (Java). Hij ging in Nederlands-Indië naar school, werd tijdens de Japanse bezetting opgepakt en zat o.a. in de Glodok Gevangenis in Batavia. Na de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945 keerde hij terug naar Bandoeng, waar hij ooggetuige was van de gevolgen van de bersiapmoorden in de wijk Indisch Bronbeek. Daarna nam hij dienst bij het KNIL om de Indische bevolking te beschermen tegen de pemoeda's.
Bandoeng
Bandoeng is de informele hoofdstad van de Soendanezen, die hier de grootste bevolkingsgroep vormen. Ze hebben een een eigen taal.Ten westen van Bandoeng ligt Tjimahi, destijds een belangrijke garnizoensplaats voor de Nederlanders. Tot zijn pensionering in 1927 diende Loek’s vader er als KNIL-militair.
Loek’s moeder was een Soendanese, die aanvankelijk de concubine was van Loek’s vader. Later trouwden ze. Ze kregen 12 kinderen, waarvan Loek het zesde kind is. Loek is trots dat hij een Indo is. Hij is de enige van het gezin die nog in leven is.
Bombardementen
Voorafgaand aan de bezetting van Java voerden Japanse vliegtuigen bombardementen uit, ook op Bandoeng. De spoorwegen en de luchtmachtbasis Andir bij Bandoeng waren belangrijke doelen. Loek was toen net lid van de LBD, de luchtbeschermingsdienst. Hij maakte 2 bombardementen mee en bracht gewonden naar het Boromeus Ziekenhuis in Bandoeng, dat er nog steeds staat (foto rechts).
Werken in gaarkeuken als dekmantel
Nadat Nederlands-Indië zich had overgegeven, nam het Japanse leger ook Bandoeng in. Voor Nederlanders en Indische Nederlanders zoals Loek Middel braken gevaarlijke tijden aan.
Door de bezetting werd ook voor de inlandse bevolking in de steden voedsel steeds schaarser. De Japanners stonden toe dat er voor hen gaarkeukens werden ingericht.
Loek, toen 17 jaar (zie foto rechts) werd er vrijwilliger en hoopte zo buiten het zicht van de Japanners te blijven. Hij stookte het vuur en kookte er rijst in grote tonnen. Tot hij alsnog door de Jappen werd opgepakt en werd opgesloten in het kantoor van de Kempetai (de Japanse geheime politie). Later werd hij opgesloten in de Soekamiskin gevangenis in Bandoeng. Vandaaruit werd hij met nog 80 Indo-jongens uit Bandoeng, die hadden geweigerd de Japanse solidariteitsverklaring te tekenen, in een geblindeerde goederentrein afgevoerd. Ze waren met vijf tegelijk aan kettingen geketend. Uiteindelijk kwamen ze terecht in de Japanse strafgevangenis Glodok in Batavia waar een zwaar en bruut regime heerste.
Bersiap
Na de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945 brak er in Indië een opstand uit, de bersiap, die gedomineerd werd door Indonesische jongeren.
Tijdens de bezetting had het Japanse leger para-militaire eenheden van jonge Indonesiërs opgericht. Ze werden met kapmessen en bamboesperen getraind om na de oorlog niet-Aziaten, en met name de Nederlanders, te kunnen bevechten.
Deze door Japan opgehitste en getrainde jongeren trokken in het najaar van 1945 plunderend en moordend door Java. In de bersiap-tijd werden naar schatting tussen de 20 en 30 duizend Nederlanders vermoord. Loek bleef buiten schot, maar zag wel de gevolgen van de plunderingen en moordpartijen, toen hij in de Bandoengse wijk Indisch Bronbeek kwam, die nagenoeg verwoest was.
Aangemeld bij het KNIL
Na de Bronbeek-moorden besluit Loek zich aan te melden als KNIL-militair om zo bescherming te kunnen bieden aan de bersiap-benden. In Hollandia op Nederlands Nieuw-Guinea wordt hij tot commando opgeleid. In zijn geboorteplaats Tjimahi volgt hij de parachutisten-opleiding.Tijdens de Politionele Acties wordt hij door Nederland ingezet als para-commando, onder andere in Djokja.
Na de oorlog
Na de soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië ontmoet Loek begin 1950 in Bandoeng Anneke Pieters. Ze trouwen in maart van dat jaar. Vlak daarna vertrekken ze per schip naar Nederland, waar ze aanvankelijk terecht kwamen in een kamertje met gaten in de vloer in Kamp Prinsenbosch bij Gilze-Rijen, een lege kazerne, die door de Duitsers in de oorlog gebouwd was.
Anneke en Loek krijgen 2 zonen. Loek zal tot zijn pensioen beroepsmilitair bij de Landmacht blijven.
Indië in je Ziel
Samen bezochten Loek en Anneke diverse keren Indonesië. Want Indië zit in hun ziel en is een onlosmakelijk deel van hun leven gebleven.
Het project 'Indië in je Ziel' van de Stichting Oorlogsverhalen is mede mogelijk gemaakt door een subsidie van het Vfonds , het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg.