Direct contact? Mail ons: info@oorlogsverhalen.com

Home > Thema's > Repatrianten uit Indië

Repatrianten uit Indië

Repatrianten uit Nederlands-IndiĆ« bij aankomst in NederlandNa de beëindiging van de Tweede Wereldoorlog in Azië is er in de Indische archipel een enorme vluchtelingenstroom op gang gekomen naar Nederland. Tussen 1950 en 1965 zijn circa 300.000 Indische Nederlanders en Molukkers naar ons land vertrokken. Een groot deel van hen was nooit eerder in Nederland geweest.

De cijfers

  • In totaal gingen rond 330.000 mensen van Indonesië naar Nederland.
  • Zo’n 65.000 van hen emigreerden door vanuit Nederland naar Amerika, Australië, Brazilië, Nieuw-Zeeland, Canada of Zuid-Afrika. 
    Van de 65.000 mensen, die emigreerden kwam ongeveer één derde later (jaren ’80) weer in Nederland.
  • 15.000 vestigden zich in hun Europees geboorteland buiten Nederland.
  • 35.000 mensen trokken vanuit Indonesië naar één van voornoemde emigratielanden.
  • In 1958 kwamen 40.000 mensen uit Indonesië. Dat waren veelal mensen uit het particuliere bedrijfsleven na de nationalisatie.
  • In 1962 kwamen 20.000 mensen uit Nieuw-Guinea naar Nederland, velen van hen hadden in 1949 de Indonesische nationaliteit aangenomen.
  • Van de 250.000 die in Nederland bleven, waren er 50.000 blank, 180.000 Indo-Europees, 13.000 Moluks en 7.000 Chinees, Menadonees of afkomstig van een andere Indonesische bevolkingsgroep.

Bron: Gastdocenten WOII 

Alles achterlaten

Ze moesten alles achterlaten: hun bezittingen, hun vrienden, hun dromen. Hun trauma’s, opgelopen in de Japanse concentratiekampen en de massale moordpartijen daarna door Indonesische vrijheidsstrijders, namen ze wel mee. Praten over hun gedwongen vertrek deden ze meestal niet. En klagen over de eerste opvang in Nederland al helemaal niet: ze hadden het leven en moesten vooral vooruit kijken.
Pas veel later komen de verhalen van de Indische repatrianten -zoals ze toen genoemd werden- toch los over hun kennismaking met Nederland in het begin van de vijftiger jaren.


Documentaire 'Wat komen jullie hier doen?'

'Wat komen jullie hier doen?' is een documentaire gemaakt door Pia Media in opdracht van Omroep MAX over de eerste repatrianten uit Nederlands-Indië tijdens en na de strijd om de onafhankelijkeid van Indonesië. Er komen repatrianten aan het woord, die als eersten in het voor hen vreemde en koude Nederland aankwamen. Een echtpaar in de film werd ondergebracht in de barakken van voormalig concentratiekamp Westerbork. Hier werd zonder enige hulp hun eerste kind geboren. De documentaire is hierboven te zien

De documentaire is ook te zien met Engelse ondertitels >>


De Ranchi Baby's

Onderweg van Indonesië naar Nederland worden op stoomschip Ranchi (foto rechts) 37 baby’s geboren. Het is 1950: Nederland heeft net de Indonesische onafhankelijkheid erkend. KNIL-militairen en hun families moesten het land in allerijl per schip verlaten. Hun families woonden vaak al generaties lang in Nederlands-Indië, het tegenwoordige Indonesië. In Nederland zijn de meesten van hen nog nooit geweest. Documentairemaker Joost Wilgenhof spoorde alle baby’s op in samenwerking met de Stichting Autres Directions. De documentaire is hiernaast te zien.


Ouders moesten kinderen op de Molukken achterlaten

Saartje Letsoin wil heel graag weten waarom haar broer en twee zussen in 1951 niet mee mochten van de Molukken naar Nederland. „Als ik er niet meer ben, moeten mijn kinderen weten hoe het is gegaan", aldus een reportage in De Telegraaf.

Dat Saartje meer broers en zussen had dan de twee waarmee ze in opvangkampen opgroeide, was iets dat ze stukje bij beetje ontdekte. Thuis kwam het nooit ter sprake. Het was een onderwerp waarover haar dominante vader het niet wilde hebben. In het huishouden was de wil van de veteraan uit het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) wet. Met duizenden collega’s kwam hij begin jaren vijftig naar ons land op dienstbevel van de Nederlandse regering. Die achtte het onwenselijk dat de Indonesische KNIL-soldaten in de voormalige kolonie zouden blijven.
Lees hier >> het verhaal van Saartje Letsoin  


Hieronder kunt u op alfabet per persoon verhalen van repatrianten
uit voormalig Nederlands-Indië lezen en/of bekijken op video 


 

Carol Wilhelm Bastiaans
Nederlands-Indië - Bersiap

Carol Wilhelm Bastiaans

Oorlogsverhaal van Carol Bastiaans. Hij belandde als krijgsgevangene in Japan en overleefde daar de atoombom op Nagasaki .

Lees verder
Jimi Bellmartin
Nederlands-Indië - Concentratiekamp Vught

Jimi Bellmartin

Zanger Jimi Bellmartin wordt in Bogor op Java geboren. Zijn ouders overleven de Japanse bezetting van Neder­lands-Indië en de d...

Lees verder
Glenn Bloemberg
Nederlands-Indië - Gevolgen oorlogsgeweld

Glenn Bloemberg

Glenn Bloemberg is in 1959 geboren in Jakarta toen zijn ouders op de vlucht waren naar Nederland. Glenn is zich eigenlijk pas e...

Lees verder
Anneke van den Broeke
Nederlands-Indië - Indië in je Ziel

Anneke van den Broeke

Het oorlogsverhaal van Anneke van den Broeke, geboren in 1940 in Pasoeroean op Oost-Java in het voormalig Nederlands-Indië. In...

Lees verder
George Jozef Bruggeman
Nederlands-Indië - Bersiap

George Jozef Bruggeman

Verhaal van George Bruggeman over zijn ervaringen voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië gefilmd door P...

Lees verder
Ron Brus
Nederlands-Indië - Indië in je Ziel

Ron Brus

Ron Brus is de zoon van een Indisch-Molukse moeder en een Nederlandse vader. Hij is geboren in Enschede, terwijl zijn vader in...

Lees verder
Paul van Geldere
Nederlands-Indië - Jappenkampen

Paul van Geldere

Paul van Geldere was een jongetje van 8 jaar toen de Japanse krijgsmacht Nederlands-Indië binnenviel en bezette. Hij heeft hier...

Lees verder
Jetty Heemskerk
Nederlands-Indië - Bersiap

Jetty Heemskerk

Verhaal van Jetty Heemskerk over haar ervaringen voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië, gefilmd door P...

Lees verder
Godfried Jansen
Nederlands-Indië - Bersiap

Godfried Jansen

Het oorlogsverhaal van Godfried Jansen speelt zich af in voormalig Nederlands-Indië, waar hij zijn jeugd doorbracht.

Lees verder
H.M. Juta
Nederlands-Indië - Japanse luchtaanval Broome

H.M. Juta

Ooggetuigenverslag van kapitein-luitenant-ter-zee waarnemer H.M. Juta, over het drama in de baai van Broome (West Australië), d...

Lees verder
Bo Keller
Nederlands-Indië - Laatste ooggetuigen Tweede Wereldoorlog

Bo Keller

George Wilhelm (Bo) Keller, geboren op 6 september 1928 in Sawa Loento-Sumatra was de zoon van Gerrit Keller, mijnopzichter bij...

Lees verder
Hans de Kruijf
Nederlands-Indië - Jappenkampen

Hans de Kruijf

Hans de Kruijf is in 1939 geboren in Takengon op Sumatra in Nederlands-Indie. Als vierjarig jongetje overleefde hij diverse jap...

Lees verder
Joty ter Kulve-Van Os
Nederlands-Indië - Laatste ooggetuigen Tweede Wereldoorlog

Joty ter Kulve-Van Os

Joty ter Kulve-Van Os is geboren in het plaatsje Linggadjati (tegenwoordig Linggarjati) in Nederlands-Indië. Ze woonde in een h...

Lees verder
Ietje van Leeuwen
Nederlands-Indië - Bersiap

Ietje van Leeuwen

Het oorlogsverhaal van Ietje van Leeuwen, waarin ze vertelt hoe ze met haar moeder en vier broers, de binnen­landen van Celebe...

Lees verder
Frans Leidelmeijer
Nederlands-Indië - Indië in je Ziel

Frans Leidelmeijer

Het oorlogsverhaal van Frans Leidelmeijer. Bij het grote publiek werd hij bekend als deskundige in de Nieuwe Kunst bij het tele...

Lees verder
Tineke Metsch
Nederlands-Indië - Jappenkampen

Tineke Metsch

Dit is het oorlogsverhaal van mijn moeder Jeanne, zoals ik -haar dochter Tineke Metsch- het heb gereconstrueerd uit verhalen en...

Lees verder
Loek Middel
Nederlands-Indië - Bersiap

Loek Middel

Loek Middel is 96 jaar. Hij is geboren in 1925 in Tjimahi, een garnizoensstad bij Bandoeng (Java). Hij ging in Nederlands-Indië...

Lees verder
Dirk Paul Minderhoud
Nederlands-Indië - Bersiap

Dirk Paul Minderhoud

Dirk Paul Minderhoud is geboren in 1936 op Celebes in voormalig Nederlands-Indië.

Lees verder
Robert Mokken
Nederlands-Indië - Bersiap

Robert Mokken

Robert Mokken is in 1929 geboren in Batavia op het eiland Java in Nederlands-Indië. Toen de Japanners in 1942 Indië bezetten wa...

Lees verder
Fokko en Maud Muller
Nederlands-Indië - Laatste ooggetuigen Tweede Wereldoorlog

Fokko en Maud Muller

Fokko en Maud leren elkaar in Indië kennen en trouwen. Na de bersiap periode, waarbij veel Nederlandse burgers vermoord werden,...

Lees verder
Evert Mutter
Nederlands-Indië - Bersiap

Evert Mutter

Evert Mutter heeft als 'buitenkamper' de Japanse bezetting van Nederlands-Indië (1942-1945) overleefd. Daarna ook de bersiap pe...

Lees verder
Leo tho Neijenhuijs
Nederlands-Indië - Laatste ooggetuigen Tweede Wereldoorlog

Leo tho Neijenhuijs

Leo tho Neijenhuijs is in 1941 geboren op Sumatra. Als kind werd hij samen met zijn moeder en zussen opgesloten in Japanse conc...

Lees verder
Reinaud en Valma Poetiray
Nederlands-Indië - Bersiap

Reinaud en Valma Poetiray

Het oorlogsverhaal van Reinaud en Valma Poetiray en hun kinderen, verteld door hun zoon Ronald. Het verhaal over zijn inmiddels...

Lees verder
Robert Schabracq
Nederlands-Indië - Laatste ooggetuigen Tweede Wereldoorlog

Robert Schabracq

Robert Schabracq heeft als 12 jarige jongen de Japanse inval in Nederlands-Indië meegemaakt en de daarop volgende bezetting van...

Lees verder
Karel Schell
Nederlands-Indië - Bersiap

Karel Schell

Oorlogsverhaal van Karel Schell die geboren is in 1940 te Batavia, de toenmalige hoofdstad van Nederlands-Indië. Hij overleefde...

Lees verder
Jouke Schotel
Nederlands-Indië - Bersiap

Jouke Schotel

Het verhaal van Jouke Schotel over zijn ervaringen in Nederlands-Indië voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog gefilmd door...

Lees verder
Anneke Schults-Pols
Nederlands-Indië - Bersiap

Anneke Schults-Pols

Het verhaal van Anneke Schults-Pols die in Nederlands-Indië geboren is en ruim 3 jaar met haar moeder gevangen zat in het Japan...

Lees verder
Tjeerd Sleeswijk Visser
Nederlands-Indië - Bersiap

Tjeerd Sleeswijk Visser

Tjeerd Sleeswijk Visser is in 1931 geboren in Soebang op Java in Nederlands-Indië. Zijn vader werd tijdens de Japanse inval doo...

Lees verder
Peggy Stein
Nederland - Indië in je Ziel

Peggy Stein

Peggy Stein is geboren in Hengelo. Haar roots liggen in Indië, waar haar beide ouders zijn geboren. Ze vertelt in de serie 'Ind...

Lees verder
Edith Vermeer
Nederlands-Indië - Bersiap

Edith Vermeer

Het verhaal van Edith Vermeer, die opgroeide in voormalig Nederlands-Indië.

Lees verder