Reinaud en Valma Poetiray

Het oorlogsverhaal van Reinaud en Valma Poetiray en hun kinderen, verteld door hun zoon Ronald. Het verhaal over zijn inmiddels overleden ouders en het zich uitbreidend gezin speelt zich af tijdens de Japanse bezetting, hun verzet daartegen, de bersiap na de Japanse capitulatie, hun gedwongen repatriëring naar Nederland, waar ze in 10 opvangkampen verspreid over ons land werden ondergebracht, en hun verblijf op Aruba.

Reinaud en Valma Poetiray, begin 1946 in Bandoeng

Reinaud en Valma Poetiray zijn in Nederlands-Indië geboren en getogen. Reinaud heeft Molukse voorouders.
Ronald, geboren in 1960 op Aruba, is het achtste van de in totaal tien kinderen die Reinaud (Pap) en Valma (Mam) Poetiray kregen. De drie oudste kinderen zijn in voormalig Nederlands-Indië geboren.

Zoon Ronald Poetiray

Zoon Ronald (foto rechts), die bestuurslid is van de Stichting Oorlogsverhalen en -net als zijn vader- beroepsmilitair was bij het Korps Mariniers, heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de geschiedenis van zijn ouders en hun familie, en heeft die vastgelegd als herinnering voor hun nageslacht in een boek met als titel 'Indisch Bloed'. Het is, zoals Ronald schrijft, "een eerbetoon aan Pap en Mam en een ode aan mijn broers en zusters, waarvan de drie oudsten Hedy, Roy en Bunny de verschrikkingen van de Bersiap en de onafhankelijkheidsstrijd niet bewust hebben meegemaakt, omdat ze  nog te jong waren, maar wel heldere herinneringen hebben aan de kille en onvriendelijke ontvangst in Nederland, toen zij met Mam noodgedwongen moesten repatriëren zonder Pap, die pas later naar Nederland kon komen. Zij werden in Nederland van plek naar plek gesleept", aldus Ronald.

Ode aan Pap

Het boek 'Indisch Bloed' is, zoals Ronald schrijft: " mijn ode aan Pap (foto rechts), die met veel bravoure en jeugdige onbezonnenheid deelnam aan het verzet tegen de Japanse bezetter, maar uiteindelijk werd opgepakt en tot het einde van de Tweede Wereldoorlog in allerlei gevangenissen opgesloten heeft gezeten". "En een ode aan Pap, die tijdens de onafhankelijkheidsstrijd als marinier tegen de Indonesiërs vocht ", (-) "maar pas in 1958 het Nederlanderschap kreeg". (-)" hierachter school echter een donkere geschiedenis, waarin Nederland een discutabele rol heeft gespeeld", aldus Ronald Poetiray in zijn boek.

Ode aan Mam

Het boek is ook een ode aan Mam, zijn moeder, die zo schrijft Ronald: " als jong meisje in allerlei Japanse kampen terecht kwam en door een vervalste geboorteakte gelukkig niet hoefde te werken als troostmeisje. Mam die in eerste instantie als jonge Nederlandse vrouw onbewust koerierstdiensten uitvoerde (voor het Chinese verzet-red.), maar toch werd gearresteerd en zo ook niet ontkwam aan de verschrikkingen van de oorlog". (-) "Ze heeft bij de Kempetai (Japanse militaire politie -red) de nodige ontberingen en vernederingen moeten ondergaan. Uiteindelijk kwam zij terecht in het vrouwenkamp Tjihapit in Bandoeng". "Een ode ook aan Mam, die na de oorlog ondanks haar traumatische ervaringen met veel liefde haar hele leven wijdde aan de opvoeding van de kinderen", aldus Ronald. 
(Op de foto: ouders Poetiray met hun 10 kinderen bij een Haags pension in 1964. Het kind op de arm bij moeder is Ronald).

Spreker Indië Herdenking Tweede Kamer

Op 14 augustus 2023 is in de hal bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal de jaarlijks Indië Herdenking gehouden ter gelegenheid van de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945. Officier der Mariniers b.d. Ronald Poetiray was een van de sprekers.

Einde Tweede Wereldoorlog

Ook in Nederlands-Indië was op 15 augustus 1945 formeel de Tweede Wereldoorlog beëindigd. Maar hierna brak er de bersiap uit: een periode van strijd en moordpartijen door groepen Indonesische jongeren, pemoeda's genoemd,  die de onafhankelijkheid van Indonesië eisten. De bersiap kostte naar schatting 30.000 Nederlanders, Indische-Nederlanders, Molukkers en Chinezen het leven, en bezorgde overlevenden blijvende trauma's. Ronald Poetiray heeft 42 jaar van zijn leven gediend als marinier en werd bij vele brandhaarden in de wereld in opdracht van de Nederlandse regering als militair ingezet. Zo weet hij van zeer dichtbij wat oorlog betekent en wat de gevolgen van oorlog kunnen zijn.

Toespraak

In zijn toespraak (klik op de foto rechts) bij de Indië Herdenking in de Tweede Kamer vertelt Poetiray het verhaal van zijn inmiddels overleden ouders tijdens de Japanse bezetting, de daarop volgende bersiap en hun gedwongen repatriëring naar Nederland.
In 1953-1954 wordt Ronald's vader, die ook marinier was, voor anderhalf jaar uitgezonden naar Nederlands-Nieuw Guinea om daar tegenstand te bieden aan de infiltraties van het Indonesische leger. "Mijn moeder, die in Nederland achterbleef met toen vijf kinderen, heeft het in die periode niet makkelijk gehad", aldus haar zoon Ronald Poetiray: " Ze werd hier vaak met de nek aangekeken". In 1962 gaat zijn vader voor de tweede keer naar Nederlands-Nieuw Guinea. Dit keer vanuit Aruba. Het zijn de laatste pogingen van Nederland om Nederlands-Nieuw Guinea te behouden.

Meer informatie

Meer informatie over de oorlogservaringen van de ouders van Ronald Poetiray en de gevolgen daarvan, ook voor hun kinderen, is te vinden in het boek dat Ronald hierover schreef. Een aantal citaten en foto's uit dit boek zijn opgenomen in de bijlage bij dit oorlogsverhaal. Die is te lezen door te klikken op de oranje button hiernaast