Bevrijding Nederland
Het heeft van september 1944 tot juni 1945 geduurd voordat heel Nederland van de Duitse overheersing was verlost. Daarbij zijn vele tienduizenden militairen en burgers omgekomen doordat de Duitse troepen fel weerstand bleven bieden aan de opmars van de geallieerde bevrijders.
Zuid-Nederland
Het zuidelijke deel van Nederland beneden de grote rivieren werd bevrijd in de herfst 
van 1944. Op 12 september 1944 trokken de Amerikanen Zuid-Limburg binnen en werden de eerste Nederlandse gemeenten bevrijd, Eijsden, Mesch, Mheer en Noorbeek. Op 13 en 14 september 1944 werd Maastricht bevrijd.
Operatrie Market Garden
Operatie Market Garden was een risicovol plan van de geallieerde troepen om in een keer de grote rivieren over te steken en zo Duitsland binnen te trekken. Nederland zou hierbij dan ook bevrijd worden. Market Garden duurde van 17 tot 25 september 1944. Het eindigde in een Duitse overwinning bij de Slag om Arnhem. De geallieerde troepenopmars om Nederland boven de grote rivieren te bevrijden was voorlopig tot stilstand gekomen. In november 1944 werd het resterende deel van Nederland bezuiden de rivieren bevrijd, met uitzondering van het gebied ten oosten van de Maas.
Kaart Nederland rechts: video-animatie van het NIHM van de stapsgewijze bevrijding van Nederland.
Slag om de Schelde
De havenstad Antwerpen was belangrijk om in handen te komen van de geallieerden om te dienen als toevoerhaven van militairen en materieel om zo de opmars van de bevrijders verder mogelijk te maken. Hiervoor was het noodzakelijk om de Schelde op de Duitsers te heroveren.
Bij de Slag om de Schelde in het najaar van 1944 is hevig gevochten omdat de Duitsers heftige tegenstand boden. Het was een van de zwaarste operaties uit de Tweede Wereldoorlog. De Slag om de Schelde kostte bijna 10.000 mensen het leven, waaronder 2283 burgers en eindigde op 8 november 1944.
Slag om Overloon
De bevrijding van de linker Maasoever ging gepaard met de grootste tankslag op Nederlands grondgebied: de Slag om Overloon. Aanvankelijk wisten de Duitsers nog enig terrein westwaarts te winnen. Maar uiteindelijk verloren de Duitse troepen ook deze slag. Op 3 december 1944 werd Blerick als laatste plaats aan de Maas door het Britse leger bevrijd. Roermond en Venlo moesten echter nog tot 9 maart 1945 wachten op de bevrijding door het Amerikaanse leger.
Noord-Nederland
Het noordelijke deel van Nederland is in de lente van 1945 bevrijd. het was een gevolg van de militaire ontwikkelingen buiten Nederland. Op 7 maart 1945 veroverden de geallieerden de Ludendorffbrug over de Rijn bij Remagen in Duitsland. Daarna boog een deel van de Brits-Canadese legers af naar Oost-Nederland. Op 23 maart 1945 veroverden de geallieerden na hevige gevechten Dinxperlo en Elten. Bij de bevrijding van de stad Groningen van 14-16 april 1945 boden enkele duizenden fanatieke Duitse en Nederlandse SS'ers felle tegenstand. Daarbij ging de noordkant van de Grote Markt in vlammen op.
West-Nederland
Het westen is het laatste deel van Nederland dat wordt bevrijd. De geallieerden waren terughoudend om de vesting Holland aan te vallen omdat de bezetter zich daar goed verschanst had achter de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Met voedseldroppings eind april 1945 (Operatie Manna) probeerde men de ergste hongersnood, die in West Nederland heerste, te lenigen. Op 4 mei 1945 gaven de Duitsers in Nederland zich onvoorwaardelijk over en konden de geallieerden eindelijk West-Nederland binnentrekken.
Waddeneilanden
Op het eiland Texel maakten 800 Georgiërs deel uit van het Duitse leger, deels vrijwillig, deels gedwongen. Op 5 april 1945 kwamen zij in opstand tegen de Duitsers. Hun opstand werd door het Duitse leger na vijf weken strijd neergeslagen. Hierbij kwamen 565 Georgiërs, 120 Texelaars en 800 Duitsers om. De Duitsers waren op Pas op 20 mei 1945 bevrijdden Canadese militairen het eiland. De 228 Georgiërs die de opstand hadden overleefd werden uitgeleverd aan de toenmalige Sovjet-Unie.
Het waddeneiland Schiermonnikoog werd als laatste bevrijd: op 11 juni 1945 werden de laatste 600 man Duitse troepen op Schiermonnikoog door de Canadezen ontwapend en afgevoerd.
Cijfers NIOD omgekomenen bij bevrijding Nederland
Het Nederlands Instituut van Oorlogsdocumentatie NIOD schat het aantal omgekomenen bij de bevrijding van Nederland tussen 50.000 en 56.000, alsvolgt onderverdeeld:
- Tijdens de bevrijding van Nederland verloren 23.000 burgers door oorlogshandelingen het leven.
- Bij de gevechten tijdens de bevrijding van Nederland kwamen ongeveer 13.000 geallieerden om het leven.
- Aan Duitse zijde sneuvelden tussen 15.000 en 20.000 militairen.
Meer informatie
- De nieuwssite nu.nl heeft een video gemaakt met originele beelden van de bevrijding van Nederland. Deze reportage is hiernaast te zien.
- Verhalen over de bevrijding van Nederland zijn ook te lezen in de serie Mijn Bevrijding. Klik hier >>
HIERONDER: VERHALEN OVER DE BEVRIJDING VAN NEDERLAND
Piet Arkenbout
Ik sta met mijn opa Piet (85) van moederskant aan het begin van de Haarlemmerdijk, de buurt waar hij is geboren en de Tweede We...
Ria Beekman-Schox
Ria Beekman-Schox is geboren in 1935 in Rotterdam. In 1943 overleefde zij en haar ouders het zogenaamde vergissingsbombardement...
Arend Jan van den Berg
Arend Jan van den Berg is geboren in 1933. Hij heeft heel heldere herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog in Geleen. Voor zijn...
Theo Boudeling
Het oorlogsverhaal van Theo Boudeling, die die in Zeeland woont. Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt is hij net zes jaar oud....
Harm Detz
Oorlogsverhaal van Harm Detz uit Moergestel. Harm Detz, 96 jaar, vertelde ondanks zijn handicap (Harm heeft keelkanker gehad),...
Bert Duijghuisen
Mijn vader, Bert Duijghuisen, was tijdens Market Garden, 19 jaar. Ik heb naar zijn verhalen over Market Garden altijd met veel...
Tiny Jacobs
Het oorlogsverhaal van Tiny Jacobs, die de Duitse bezetting als kind meemaakte in het Brabantse Neerkant vlak bij de Peel. Onda...
Riny Jannink-Sibum
Riny Sibum uit Dordrecht is 7 jaar als zij op weg van school naar huis getroffen wordt door een bom die is afgeworpen door een...
Jan Jansen
Jan Janssen werd op 22 november 1937 geboren in Heteren. ongeveer 15 km. ten westen van Arnhem. Hij heeft nog heldere herinneri...
Willem Kaspers
Het oorlogsverhaal over verzetsman Willem Kaspers. Hij is bij de bevrijding van Zutphen om het leven gekomen. Zijn kleinzoon Ha...
Lammie Kosses-Drenth
Het Oorlogsverhaal van Lammie Kosses Drenth. Op 10 december 1944 beviel Lammie van een dochter. De vader was de bij hen onderge...
Rikkert Harm Lalkens
Het oorlogsverhaal van Rikkert Harm Lalkens. Hij wordt op 27 juli 1930 geboren in Garrelsweer (Gr) en is het derde kind van het...
Hans en vader Frits Nieuwenhuijsen
Het oorlogsverhaal van Hans Nieuwenhuijsen over hem en zijn vader, verzetsman Frits Nieuwenhuijsen, in de Tweede Wereldoorlog,...
Riet de Rooij-Colet
:Mijn leven als kind in de Tweede Wereldoorlog begon toen ik zeven jaar was. Ik woonde in Eindhoven. De eerste twee jaar waren...
Bernard Schut
Bernard Schut heeft als jongetje de Duitse bezetting meegemaakt in Den Haag. Zijn herinnering heeft hij in dichtvorm beschreve...
Annie Schuurmans-Konings
Annie Schuurmans-Konings is 14 jaar als zij in Den Bosch in oktober 1944 de bevrijding meemaakt. Zij heeft haar oorlogsverhaal...
Klaas Snel
Klaas Snel, Arie de Waal en Jakob Brands waren verzetsmensen in het Noordhollandse Huizen. Ze hadden een plan bedacht om te voo...
Fons Vossen
Na de oorlog heeft Fons Vossen uit Nederweert zijn dagboekaantekeningen tot een verhaal verwerkt en in twee schriften genoteerd...
Jan-Theo Werners
Het oorlogsverhaal van Jan-Theo Werners. Als verwoed amateur-filmer maakte hij met zijn camera unieke beelden van de Duitse inv...
Frouke van der Zee-Miedema
Frouke wordt op 4 augustus 1934 geboren in het gezin van Gerrit Miedema (1899) en Pierkje Faber (1903) in Witmarsum (Frl.) Ze i...
Mina en Melle Zwerver
Meint, Rienk en Anje zijn drie kinderen uit het gezin Zwerver. Ze kwamen alle drie om het leven tijdens de Tweede Wereldoorlog....