Onderduiken
Onderduiken betekende tijdens de Tweede Wereldoorlog dat men zich, vaak voor langere tijd, verborg om niet door de politie of Duitse bezetter te worden opgepakt. Op het hoogtepunt waren er alleen al in Nederland ruim 350.000 mensen ondergedoken.
Joodse onderduikers
Aanvankelijk doken vooral Joden onder, zoals de familie Frank met hun dochter Anne Frank. Vaak waren het ook niet-Joodse mensen die een goede reden hadden om arrestatie door de Duitse bezetters te vrezen.
Geheime ruimten
In sommige gevallen werden geheime ruimten gecreëerd waar de onderduikers zich moesten schuilhouden. In andere gevallen (vooral bij kinderen) namen zij deel aan het ‘pleeggezin’. In dat laatste geval werd vaak gebruikgemaakt van valse papieren. Wanneer de onderduik ontdekt werd, werden de onderduikers gedeporteerd of ter plekke doodgeschoten. Ook de onderduikgevers werden in vele gevallen gedeporteerd.
Begin 1943 zaten zo’n 25.000 joden ondergedoken. Van hen zijn er als gevolg van verraad duizenden opgepakt en via de strafbarak in Westerbork gedeporteerd naar vernietigingskampen.
Arbeitseinsatz
Vele duizenden mannen die opgeroepen werden voor de Arbeitseinsatz (dwangarbeid in Duitsland) doken onder, omdat zij niet voor de Duitse bezetter wilden werken. Degenen die toch gingen, konden gewond raken of sterven door geallieerde luchtaanvallen, waar soms per keer zo'n duizend bommenwerpers aan meededen. De reden voor de Arbeitseinsatz ligt in het feit dat het overgrote deel van de Duitse mannelijke bevolking aan het front aan het vechten was. Daarom moesten elders, uit de bezette gebieden, arbeiders gehaald worden.
Verzet
Wie openlijke kritiek durfde te uiten op de Duitse bezetter moest ook onderduiken. Priesters, kunstenaars en schrijvers die het niet eens waren met de Duitsers doken onder. Wie dat niet deed, kon worden opgepakt en naar een concentratiekamp worden afgevoerd. Ook verzetsstrijders besloten soms om onder te duiken.
Bron tekst: Wikipedia
Foto: Pia Media
Piet Arkenbout
Ik sta met mijn opa Piet (85) van moederskant aan het begin van de Haarlemmerdijk, de buurt waar hij is geboren en de Tweede We...
Richard Barmé
Van het oorlogsverhaal over Richard Barmé is voor de Oorlogsgravenstichting een video gemaakt. Scholiere Sophie van Els ver...
Ad Beek
Paul Beek tekende het verhaal op van zijn vader Ad Beek. Tijdens de oorlog is Ad in België, waar ze toen woonden, ondergedoken....
Het gezin Biemold
Het oorlogverhaal van opa en oma Biemold, en hun zoon Harm. Zij woonden in het Noord-Drentse dorp Yde. Zoon Harm is de vader va...
Annette Boehmer-Hamminga
Het oorlogsverhaal van Annette Boehmer-Hamminga over haar grootvader, huisarts Dr. Hamminga in Zuidlaren, die tijdens de Tweede...
Janny en Lien Brilleslijper
Janny en Lien Brilleslijper, twee dochters uit het joodse gezin van Joseph en Fijtje Brilleslijper-Gerritse uit Amsterdam, kwam...
Jan Bulthuis
Jan Bulthuis was lid van het verzet in Noord-oost Drenthe. Hij was een van de bevrijders van 31 ter dood veroordeelde verzetsme...
Rob Dijksman
Het oorlogsverhaal van Rob Dijksman, die geboren is in 1941. Van het laatste oorlogsjaar kan hij zich nog wel iets herinneren....
Eny en Siert Drenth
Jan Siert Drenth (roepnaam Siert) en zijn vrouw Eny woonden in de Tweede Wereldoorlog tegenover de psychiatrische inrichting he...
Comprecht en Rozetta Eckstein-Lezer
Muntendam kende in de Tweede Wereldoorlog een Joodse gemeenschap van 14 personen. 12 van hen werden vermoord in de vernietiging...
Gerrit Fokkema
Op 8 december 1944 vond er een overval plaats in het Huis van Bewaring van de Blokhuispoort in Leeuwarden. Hierbij werden Gerri...
Rob Goldsteen
Het oorlogsverhaal van Rob Goldsteen over zijn onderduiktijd in Amsterdam, deportaties naar Westerbork en Theresienstadt en...
Joep Hamburg
Joep Hamburg is geboren op 10 mei 1939 in het Noord-Brabantse Waalwijk, precies een jaar voordat Duitse troepen Nederland binne...
Janus en Toos van Haperen-Haast
Het oorlogsverhaal van Janus en Toos van Haperen-Haast. Ze trouwen op 2 juni 1942 en zijn dan samen een verzetsechtpaar. Ze zij...
Rivka Hoek
Het oorlogsverhaal van Rivka Hoek. Haar ouders, twee grootouders en een oom en tante zaten tijdens de Tweede Wereldoorlog onder...
Aharon Hoek
Aharon Hoek werd in januari 1944 geboren in een ondergronds hol bij Markelo, waar zijn ouders en nog 4 familieleden bijna ander...
Willem Kaspers
Het oorlogsverhaal over verzetsman Willem Kaspers. Hij is bij de bevrijding van Zutphen om het leven gekomen. Zijn kleinzoon Ha...
Albert Klok
Albert Klok uit Nieuwe Pekela was 4 jaar toen Duitse militairen in de meidagen van 1940 het dorp bezetten. Albert is inmiddels...
Jacobus Koopmans
Het oorlogsverhaal van Jacobus (Co) Koopmans. Hij is op 16 december 1934 in Blokzijl geboren als jongste van het gezin met drie...
Lammie Kosses-Drenth
Het Oorlogsverhaal van Lammie Kosses Drenth. Op 10 december 1944 beviel Lammie van een dochter. De vader was de bij hen onderge...
Yvonne Lanooy
Het oorlogsverhaal van Yvonne Lanooy, die in de Tweede Wereldoorlog eerst bij haar Duitse grootouders van moederskant in Meisse...
Antoon van Lierop
Om te ontkomen aan de Arbeidseinsatz duikt Antoon van Lierop onder. Na verraad wordt hij gepakt en komt terecht in diverse conc...
Louk de Liever
Het was een wonder, dat Louk de Liever als kind de holocaust overleefde. Hij is vanuit Kamp Westerbork gedeporteerd naar de con...
Pieter van der Molen
Een gefilmde persoonlijke zoektocht naar het Indië-verleden van Pieter van der Molen, de vader van Pia van der Molen. Hij was e...
Hans en vader Frits Nieuwenhuijsen
Het oorlogsverhaal van Hans Nieuwenhuijsen over hem en zijn vader, verzetsman Frits Nieuwenhuijsen, in de Tweede Wereldoorlog,...
Geert en Jenny Praal-Schouten
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn Geert Praal en Jenny Schouten verloofd. Er is een verlovingsfoto bewaard gebleven die aan d...
Riet de Rooij-Colet
Mijn leven als kind in de Tweede Wereldoorlog begon toen ik zeven jaar was. Ik woonde in Eindhoven. De eerste twee jaar waren t...
Wim Spaans
Wim is 12 jaar, als Duitse militairen Nederland binnenvallen. Wim Spaans (15-04-1928) was het oudste kind van veehouder Jan Spa...
Uri Speelman
Het verhaal van Uri Speelman, die tijdens de Tweede Wereldoorlog ondergedoken zat in Amsterdam en later in Holwerd in Friesland...
Ed Spetter
Het oorlogsverhaal van Ed Spetter over zijn vader Eduard, die het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940 overleefde. Daarna...
Eliezer Spetter
Eliezer Spetter is de middelste van de drie zonen van Eduard Maurits Louis Spetter. De vader van Eliezer komt uit een Joodse fa...
Ben en Toos de Swart
Jacqueline Janssen-de Swart vertelde ons het oorlogsverhaal van haar ouders Ben de Swart en Toos de Swart-de Vries, die tijdens...
Familie Veffer
In de Tweede Wereldoorlog zat het joodse gezin Veffer 3 jaar lang ondergedoken in een kleine kamer in een huis aan de Vaartweg...
Frouke van der Zee-Miedema
Frouke wordt op 4 augustus 1934 geboren in het gezin van Gerrit Miedema (1899) en Pierkje Faber (1903) in Witmarsum (Frl.) Ze i...
Mina en Melle Zwerver
Meint, Rienk en Anje zijn drie kinderen uit het gezin Zwerver. Ze kwamen alle drie om het leven tijdens de Tweede Wereldoorlog....